Σπουδές του Ήχου στην Ελλάδα και στο εξωτερικό

Οι σπουδές του ήχου (sound studies) έχουν επεκταθεί τις τελευταίες τρεις δεκαετίες σε διάφορους ακαδημαικούς κλάδους, και ο ήχος μελετάται σήμερα διεπιστημονικά μέσα σε κοινωνικά, πολιτικά, τεχνολογικά, οικονομικά, και κοινωνιοιστορικά πλαίσια.

Πιο κάτω αναφέρω πέντε (ακόμα ανοιχτές) προσκλήσεις συμμετοχής αναρτημένες από περιοδικά και συνέδρια, που δείχνουν το εύρος του ενδιαφέροντος για την μελέτη του ήχου της ακαδημαικής κοινότητας στο εξωτερικό και στην Ελλάδα και την σπουδαιότητα του ήχου ως αναλυτικό εργαλείο για την κατανόηση του ίδιου του ανθρώπου και της πραγματικότητας που δημιουργεί και βιώνει.

Στην Ελλάδα, το δεύτερο συνέδριο Ακουστικής Οικολογίας γίνεται στην Κρήτη στο Ρέθυμνο, 26 & 27 Φεβρουαρίου 2010. Η οργάνωση του συνεδρίου γίνεται από το Εργαστήριο Μουσικής Πληροφορικής του Τμήματος Μουσικής Τεχνολογίας & Ακουστικής του ΤΕΙ Κρήτης σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Ακουστικής Οικολογίας.
Η θεματική του συνεδρίου επικεντρώνεται στην ποιητική του ηχοτοπίου και εκτείνεται αλλά δεν περιορίζεται στις παρακάτω ενότητες:

• Οικολογία & Ηχητικό Περιβάλλον
• Μεθοδολογία Έρευνας Ηχοτοπίων
• Μεθοδολογία Έρευνας Ηχοτοπίων
• Τεχνικές Καταγραφής & Ανάλυσης του Ηχητικού Περιβάλλοντος
• Ακουστική Οικολογία & Βιολογία
• Ανθρωπολογία του Ήχου
• Ήχος, Πολιτισμός & Τεχνολογία
• Ηχητικό Περιβάλλον & Ψυχολογία
• Εκπαίδευση & Ακουστική Οικολογία
• Ήχος, Αρχιτεκτονική & Πολεοδομία
• Ηχητικές Τέχνες & Φύση
• Τεχνικές Αφήγησης & Ηχητικός Σχεδιασμός
• Σύνθεση Ηχοτοπίων

Βλέπε http://www.teicrete.gr/mta/cml/acoueco2010/index.html

-----------------------------

Ένα άλλο συνέδριο στην Ελλάδα με τίτλο ‘Το Οθωμανικό Παρελθόν στο Βαλκανικό Παρόν: Μουσική και Διαμεσολάβηση’, αν και δεν εστιάζει στην μελέτη του ήχου, στην προσκληση συμμετοχής δίνει την δυνατότητα στους συμμετέχοντες να αναπτύξουν ερευνητικές προτάσεις ‘Πέρα από τη μουσική: αναλύοντας ηχοτοπία του Βαλκανικού παρελθόντος’ όπως δηλώνει μία από τις θεματικές ενότητες του συνεδρίου.
Το συνέδριο διοργανώνεται από το τμήμα Φινλανδικό Ινστιτούτο Αθηνών και το Τμήμα Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Βλέπε http://www.turkmas.uoa.gr/conf2010/gr/callForPapers/callForPapers.html

-------------------------------------------------

Στο εξωτερικό, την τελευταία μόνο εβδομάδα έχουν γίνει τρεις προσκλήσεις συμμετοχής (που είναι ακόμα ανοικτές) σε συνέδρια ή επιστημονικά περιοδικά με κεντρικό θέμα τον ήχο μέσα σε διάφορους επιστημονικούς κλάδους. Οι ανακοινώσεις έχουν δημοσιευθεί και μέσω της ηλεκτρονικής σελίδας του SEM (Society for Ethnomusicology) από την οποία και ενημερώθηκα.

Η μία πρόσκληση συμμετοχής έχει γίνει από το περιοδικό American Quarterly (http://www.americanquarterly.org/) που προτείνει - αναγνωρίζοντας την σποραδική μέχρι σήμερα αναφορά στα τεύχη του σε θέματα ήχου - ειδικό τεύχος αφιερωμένο στον ήχο (Special Issue on Sound) στον κλάδο των σύγχρονων Αμερικανικών σπουδών.

Οι συντάκτες του περιοδικού προσκαλούν τους συμμετέχοντες να θεωρήσουν τον ήχο ως ερμηνευτικό όχημα, να σκεπτούν την ακρόαση ως κριτική και πολιτισμική δράση, και να ερευνήσουν τον ρόλο του ήχου στην συγχρονική και διαχρονική ιστορία των media σε τοπικό και διατοπικό επίπεδο στην Αμερική. Καλούν τους μελετητές να εφαρμόσουν διαεπιστημονική προσεγγιση στην εξερευνηση του Αμερικανικού ηχοτοπίου.

Τα ερευνητικά ερωτήματα που θέτουν οι εκδότες αφορούν θέματα όπως
∗ Πως οι τεχνολογίες ήχου και οι πρακτικές των ακουστικών media έχουν επηρεάσει την ‘Αμερικανική’ ταυτότητα στην εποχή της παγκοσμιοποίησης?
∗ Τι ρόλο έχει παίξει η ακοή και ακρόση στον ‘Αμερικανικό’ σχηματισμό των εννοιών όπως φυλή, εθνικότητα, σεξουαλικότητα, φύλο, κοινότητα και τάξη και πως η γέννηση του ηχογραφημένου ήχου στα τέλη του 19ού αιώνα έχει πληροφορήσει αυτούς τους σχηματισμούς?
∗ Ποιές είναι οι πολιτικές οικονομίες του ήχου?

Μερικές από τις θεματικές ενότητες είναι
∗ Ήχος και media τεχνολογίες
∗ Ήχος και κατανάλωση
∗ Ήχος και εθνικισμός
∗ Ήχος και θρησκεία
∗ Ήχος ως ιστορική μέθοδος
∗ Ήχος και κοινωνική αλλαγή
∗ Ήχος και σεξουαλικότητα
∗ Ήχος και/ως θεωρία

---------------------------------------------------------------------------------

Μία άλλη πρόσκληση συμμετοχής έχει ανακοινωθεί από το περιοδικό Music Sound and the Moving Image (http://msmi.lupjournals.org ), το πρώτο διεθνές (όπως αναφέρουν οι εκδότες) ακαδημαικό περιοδικό αφιερωμένο στη διεπαφή ανάμεσα στην μουσική και τον ήχο στα πλαίσια της ολότητας των media ήχου και κινούμενης εικόνας, της τηλεόρασης, των μουσικών βίντεο κλιπ, της ψηφιακής τέχνης, εγκαταστάσεις media κλπ.

Το περιοδικό διατείνει την διεπιστημονική προσεγγιση του ήχου διαμέσου μιας σειράς από κριτικές μεθοδολογίες συμπεριλαμβανομένου της μουσικολογίας και μουσικής ανάλυσης, κινηματογραφικές σπουδές, σπουδές της δημοφιλούς μουσικής, πολιτισμική θεωρία, αισθητική, σημειωτική, κοινωνιολογία, μαρκετινγκ, σπουδές ήχου και μουσική ψυχολογία.

Οι εκδότες του περιοδικού έχουν ανακοινώσει πρόσκληση συμμετοχής για το ειδικό τεύχος του περιοδικού με θέμα ‘Σύγχρονες προσεγγίσεις του ήχου και της μουσικής στα Ισπανικά οπτικο-ακουστικά media’.

Σύμφωνα με τους εκδότες η μέχρι πρόσφατα η μουσική και η κινούμενη εικόνα στην Ισπανία αποτελούσαν δυο διαφορετικούς ακαδημαικούς κλάδους. Αυτό άρχησε να αλλάζει τα τελευταία δέκα χρόνια και σήμερα η διεπαφή ανάμεσα στους δύο κλάδους είναι περισσότερο γόνιμη.
Οι εκδότες καλούν τους συμμετέχοντες να ανιχνεύσουν θεματικές όπως ο ρόλος του ήχου, της μουσικής και του κινηματογράφου στην διαμόρφωση της Ισπανικής ταυτότητας, και η ‘Ισπανικότητα’ του ήχου και της μουσικής στα Ισπανικά media.

--------------------------------------------
Στις 4 Ιουνίου 2010 στο Kings College του Λονδίνου γίνεται ένα συνέδριο με τίτλο 'Sounds Queer Conference'.
Βλέπε http://www.kcl.ac.uk/schools/humanities/hrc/queer/sounds/

Σύμφωνα με τους διοργανωτές του συνεδρίου ο ήχος, σε όλες τις εκφάνσεις του, έχει αποδειχθεί ως κεντρικό στοιχείο της queer(1) πολιτικής, θεωρίας και πολιτισμικής παραγωγής. Πρόσφατες μελέτες σε διάφορους ακαδημαικούς κλάδους μελετούν τους τρόπους με τους οποίους η παραγωγή, σύνθεση και επιτέλεση διάφορων ήχων – συμπεριλαμβανομένου την μουσική, τον θόρυβο και τον λόγο - παίρνουν μορφή και εφαρμόζονται από τους queer.
Aπό τα drag balls του Χάρλεμ του 1920 μέχρι το μεσπολεμικό 'amusement cabaret' του Weimar και μέχρι και τα σύγχρονα πανκ κινήματα όπως το Queercore, ο ήχος έχει χρησιμοποιηθέι ως σημαντικό στοιχείο του κόσμου των queer και εκφράζει περίπλοκη ιστορία αντίστασης, υπονόμευσης και θεμελίωσης εναλλακτικών προτύπων πέρα των κυρίαρχων ετεροσεξουαλικών προτύπων.

Το συνέδριο επιδιώκει να φέρει σε επαφή την ακαδημαική κατάρτιση και την ζωντανή ηχητική επιτέλεση με σκοπό την εξερέυνηση του ήχου των queer που πληροφορεί και πληροφορείται από πολλαπλές κατηγορίες όπως αισθητικές, κοινωνικές, πολιτικές, θεωρητικές και ιστορικές.

Οι βασικοί ερευνητικοί άξωνες είναι:
Πως ο ήχος έχει χρησιμοποιηθεί ως μέθοδος της εκπροσώπησης των queer?
Πως ο ήχος έχει χρησιμοποιηθεί στον επαναπροσδιορισμό την queer ή την ετεροσεξουαλική πολιτισμική παραγωγή?
Τί ρόλο έχει παίξει ο ήχος στην queer παράδοση της μίμησης (mimicry), 'πλαστοπρωσοπίας' (impersonation) και επιτελέσεις φύλου (gender performance)?

Το συνέδριο σκοπεύει θα συνδυάσει μεγάλο φάσμα μελετών που ασχολούνται με το πώς ο ήχος διασταυρώνεται με την σεξουαλικότητα. Επίσης, το συνέδριο θα ερευνήσει τον queer ήχο διεπιστημονικά, αναδεικνύοντας έρευνες από την μουσικολογία, την κοινωνική ιστορία, τις σπουδές επιτέλεσης (performance studies), την ιστορία της τέχνης, και τις σπουδές του ραδιοφώνου, τηλεόρασης και κινηματογράφου.

Μερικές από τις θεματικές ενότητες που έχουν ανακοινωθεί από τους διοργανωτές περιλαμβάνουν:

∗Ο κωδικοποίηση των queer μέσα από τον ήχο και την μουσική
∗Ήχος και η απόλαυση των queer
∗ Ηχος, ντιζαιν, παραγωγή, σύνθεση και queer επιτέλεση
∗ Το soundtrack μιας ταινίας ως queer τέχνασμα
∗ Queer ήχος, υποκουλτούρα και ετερότητα.
∗ Ηχος και λόγος στην γλώσσα των queer
∗ Δημοφιλές φιγούρες της queer μουσικής όπως στο ‘opera queer’ και ‘the diva’

(1) Ο όρος queer: Στην Ελλάδα ο αγγλοσαξωνικός και αμερικανικός όρος queer βρίσκεται υπό ανίχνευση στο ακαδημαικό και πολιτικό πλαίσιο και είναι πολύ λίγα τα χρόνια που έχει κάποιο πολιτισμικό αντίκρισμα σε σχέση με τον όρο gay που κανονικοποιήθηκε και χρησιμοποιείται πλέον ευρύτατα και στο δημόσιο δεσπόζοντα λόγο (Αποστολίδου 2009). Δείτε περισσότερα από την Αποστολίδου (2009) στο http://www.athenspride.eu/imerida09-05-09/anna_apostolidou.pdf




-.